Dubbelinterview met Maarten Baas en Walter van Beirendonck

door Jeroen Junte

Met hun flamboyante stijl en ontregelende humor zijn Maarten Baas en Walter van Beirendonck zelf ook wat 'typetjes'. Wat vinden ze van hun liefdesbaby's? 'Objecten moeten ook een ziel hebben' Een dubbelinterview.

"OH, MIJN DARLINGS." Er verschijnt een brede glimlach op het gezicht van Walter van Beirendonck bij de eerste blik op zijn Characters, de 120 unieke edities van Maarten Baas' 101 Chair. Zijn vingers - met aan elk een stevige ring - glijden liefdevol over de bekleding. "Wat zijn ze mooi, hè." Ook Maarten Baas kijkt blij bij de eerste aanblik van hun 'liefdesbaby's'. Hij was het immers die voorstelde om een speciale editie van zijn 101 Chair by Lensvelt te laten maken door de Vlaamse modekoning. Dus wat als de twijfel nu was toegeslagen? Vandaar die opluchting, zowel bij Baas als bij Van Beirendonck.

Maarten, waarom heb je Walter gekozen voor een speciale editie van je stoel?

MB: "Ik ben al fan van Walter sinds de Design Academy. Bovendien werkt Walter in een andere discipline, wat het spannend maakt. Zijn werk is ook expressiever dan het mijne. Ik heb ooit geprobeerd een ontwerp te maken met gezichten. Dat voelde niet goed omdat het te letterlijk werd. Ik ben meer van het suggestieve type. Waar ik er niet meer bij kan, maakt Walter het af. Teamwork!"

Je weet wat ze zeggen: verander nooit een winnend team....

MB: "Het feit dat dit een one-off en een limited edition is, maakt het zo sterk. Te veel Maarten Baas en Walter van Beirendonck is voor niemand goed, haha."

WVB: "Maar het is ook niet de eerste keer dat we samenwerken, toch Maarten. We verkochten zijn Clay-meubels in onze winkel in Antwerpen. Toen maakte je ook een serie kledingrekken in vrolijke kleuren. Ik ben ook fan van jou, hoor."

Walter, hoe kwam je op het idee van deze wezens met elk een eigen expressieve uitstraling?

WVB: "Dat kwam vrijwel meteen. En dan weet je dat je een goed idee hebt. Alle acht de stoelen van Maarten hebben al een eigen identiteit. Met die twee knoppen die op ogen lijken en die verschillende ruggen. Dat hoefde ik alleen maar uit te vergroten.

Natuurlijk moest ik uitzoeken hoe ver ik wilde gaan met de decoratie. Er moet nog steeds wat nieuwsgierigheid in de personages zitten. Maar die pruiken zijn natuurlijk de finishing touch. Ze zijn gemaakt van heel zacht mohair, wat mijn link is naar mode en textiel. Dat zat eigenlijk al in dat allereerste idee."

BAAS EN VAN BEIRENDONCK ZIJN OOK 'KARAKTERS'.

Walter, de Grote Vriendelijke Reus met zijn extravagante sieraden, fluorescerende jas, stoere jeans en strakke sneakers. Maarten is meer de timide kunstenaar in donkere, ingetogen kleding; een vrolijke hoed is zijn enige frivoliteit. Zo op het eerste gezicht twee heel verschillende karakters.

Wat ze delen is een gevoel voor absurde humor. Ze ontregelen graag en trekken zich niets aan van conventies. Maar noem ze geen provocateurs.

WVB: "Ik kan wel begrijpen waarom mensen dat zeggen. Maar provocateur?

Zeker niet. Mijn ontwerpen ontstaan spontaan, vanuit mijn eigen interesse of fascinatie. Ik vind ze niet absurd. Ze komen uit de realiteit. Ze zijn anders maar ook heel gewoon."

MB: "Je weet het niet, maar je hebt me betoverd. In de vorm van een compliment nog wel. Je zei ooit in een interview dat je het provocerende aspect van mijn werk waardeerde. Sindsdien heb ik regelmatig gedacht: zou Walter dit provocerend genoeg vinden? Maar even serieus, ik werk vooral uit nieuwsgierigheid. Wat gebeurt er als ik een stoel verbrand? Hoe ziet dat hout eruit? Als het een bijzondere schoonheid blijkt te hebben, wil ik dat laten zien door een Rietveld Zigzagstoel te 'roken'. Want waarom zou het mooi zijn in een rommelmarktstoel, maar niet in zo'n iconische stoel? Wat zegt dat over ons beeld van schoonheid?"

Je werk is autonoom en balanceert op de grens van beeldende kunst.

Alsof mode en design niet voldoende zijn voor jouw ideeën?

MB: "Ik noem mezelf wel eens een kunstenaar die geboren is in het lichaam van een ontwerper. In meubelontwerp spelen functionaliteit en maakbaarheid, zoals in de stoel voor Lensvelt, een dominante rol in het ontwerpproces. In de mode is er meer ruimte voor expressie, neem alleen al de modeshows waarin mode, performance, decors en muziek samensmelten tot een totaalbeleving. Daarom is het zo leuk dat Walter mijn stoel onder handen heeft genomen. Nu is het toch een kunstwerk geworden."

Tegelijkertijd is jouw werk ook kunstzinnig gemaakt. Hoe belangrijk is dat ambachtelijke vakmanschap?

MB: "Of iets heel goed gemaakt is, daarin zit het verschil tussen een succesvol product en een gimmick. Ik herken dat in de materialen die Walter gebruikt. Soms zien ze eruit als sportkleding. Maar dan glimt het niet te veel of te weinig, maar precies goed. Mijn Clay collectie ziet eruit alsof ik net lekker heb gekleid. Maar daar waren honderden pogingen, mislukkingen en nieuwe pogingen voor nodig. Uiteindelijk gaat het om de aandacht die zichtbaar moet zijn. Wie wil er nou kleren of meubels die in elkaar zijn geflanst?"

WVB: "Toch is dat superieure vakmanschap niet waar het om gaat. Want als je meteen weggeblazen wordt omdat het er zo kunstig uitziet, zou je de humor missen,

bijvoorbeeld."

Raken we dat niet langzaam kwijt, die waardering voor kwaliteit?

WvB: "Eigenlijk niet, het wordt zelfs meer gewaardeerd dan ooit. Juist omdat er zoveel massaproductie is en omdat we altijd online zijn. Ik maak mijn ontwerpen eerst helemaal zelf met de hand. Ik bezoek ook zelf alle stoffenleveranciers en fabrikanten. Ik zit er bovenop. Jij toch ook, Maarten?"

MB: "Vakmanschap is voor mij een essentieel onderdeel van mijn creatieve vrijheid. Iets moet er precies zo uitzien als ik het in mijn hoofd had."

Je werk is altijd verhalend en staat dicht bij de tijdgeest, Walter. Wat wil je ons vertellen met je Personages?

WVB: "Diversiteit is een belangrijk thema op dit moment. Het feit dat je goed bent zoals je bent. Er zijn witte stoelen en zwarte stoelen en alles daartussenin. Jong, oud. Vrolijk, boos. We moeten deze verschillen vieren, niet verbergen. Op de armleuningen staan woorden als Love en Hold. Dat hebben we nodig, vooral nu. En tegelijkertijd laten deze stoelen ook de waarde van exclusiviteit zien. Dat de voorwerpen waarmee we ons omringen een unieke persoonlijkheid hebben, een ziel eigenlijk. Eigenlijk zouden ze allemaal een naam moeten hebben. Of beter nog, dat mensen ze zelf een naam geven."

MB, glimlachend: "Bedankt Walter, je hebt de lat weer hoger gelegd voor mij." -...